Tài sản gắn liền với đất là gì? Những quy định mới cần biết
Trong lĩnh vực bất động sản, cụm từ “tài sản gắn liền với đất” được nhắc đến thường xuyên trong các văn bản pháp luật, hợp đồng mua bán, chuyển nhượng và thủ tục cấp sổ đỏ. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ tài sản gắn liền với đất là gì, bao gồm những loại nào và pháp luật quy định ra sao.
Bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp khái niệm, các loại tài sản cụ thể và cập nhật những quy định mới nhất liên quan để bảo vệ quyền lợi hợp pháp khi tham gia giao dịch.
Tài sản gắn liền với đất là gì theo quy định pháp luật?
Theo khoản 1 Điều 104 Bộ luật Dân sự 2015, tài sản gắn liền với đất là:
“Tài sản bao gồm công trình xây dựng, cây lâu năm, rừng trồng và các tài sản khác được gắn liền vĩnh viễn với thửa đất.”
Tóm lại, đây là những tài sản không thể tách rời khỏi đất mà không làm mất đi giá trị sử dụng, thường gắn bó lâu dài và được đăng ký sở hữu cùng với quyền sử dụng đất.
Các loại tài sản gắn liền với đất phổ biến hiện nay
1. Nhà ở và công trình xây dựng
Đây là loại tài sản phổ biến nhất, bao gồm:
-
Nhà ở riêng lẻ, nhà chung cư.
-
Nhà xưởng, kho bãi.
-
Công trình thương mại, văn phòng, nhà hàng.
-
Hạ tầng kỹ thuật (bể nước, cầu, tường rào…).
2. Cây lâu năm và rừng trồng
-
Các loại cây công nghiệp dài ngày (cà phê, cao su, điều…).
-
Cây ăn quả lâu năm (sầu riêng, bưởi, vải…).
-
Rừng sản xuất, rừng phòng hộ có trồng cây được Nhà nước công nhận.
3. Các tài sản khác được công nhận
-
Trạm biến áp, hệ thống năng lượng mặt trời gắn trên mái.
-
Các tài sản đầu tư có giá trị sử dụng ổn định, lâu dài, gắn chặt với đất đai.
✅ Lưu ý: Những tài sản tạm thời, di động, có thể di dời như nhà tạm, lều bạt, container… không được coi là tài sản gắn liền với đất.
Tài sản gắn liền với đất có được cấp sổ đỏ không?
Câu trả lời là CÓ, nhưng cần đáp ứng các điều kiện:
| Điều kiện cấp sổ đỏ cho tài sản gắn liền với đất | Mô tả chi tiết |
|---|---|
| Có giấy phép xây dựng (nếu là công trình xây dựng) | Hợp pháp, đúng quy hoạch |
| Có hồ sơ thiết kế, bản vẽ hoàn công (nếu cần) | Tùy loại tài sản và quy mô |
| Có quyền sử dụng hợp pháp đối với đất | Đất có sổ đỏ, không tranh chấp |
| Tài sản có thật và được kiểm tra hiện trạng | Cơ quan địa chính thẩm định thực tế |
Tài sản gắn liền với đất và giá trị bất động sản
Trong giao dịch bất động sản, giá trị tài sản gắn liền với đất là yếu tố ảnh hưởng lớn đến giá trị tổng thể. Dưới đây là so sánh giữa các loại tài sản:
| Loại tài sản | Ảnh hưởng đến giá trị đất | Ghi nhận trong sổ đỏ |
|---|---|---|
| Nhà ở kiên cố | Tăng mạnh | Có |
| Nhà tạm | Tăng nhẹ | Không có hoặc ghi chú riêng |
| Cây lâu năm | Có ảnh hưởng | Có |
| Công trình tiện ích (sân, hàng rào, giếng nước…) | Tăng trung bình | Tùy theo hồ sơ nộp |
Tài sản gắn liền với đất có được mua bán, tặng cho riêng không?
Có thể, nhưng cần đáp ứng điều kiện:
-
Tài sản đó đã được đăng ký sở hữu độc lập (ví dụ: nhà ở gắn liền với đất thuê trả tiền hàng năm).
-
Phải thực hiện công chứng, đăng ký biến động theo quy định.
Tuy nhiên, thông thường, việc mua bán tài sản gắn liền với đất đi kèm với chuyển nhượng quyền sử dụng đất, nên cả hai thường được xử lý trong cùng một hợp đồng.
Những rủi ro khi không hiểu rõ tài sản gắn liền với đất là gì
Người mua có thể gặp rủi ro sau:
-
Không được công nhận quyền sở hữu nếu tài sản không đủ điều kiện.
-
Không được sang tên tài sản trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
-
Bị buộc tháo dỡ công trình xây dựng trái phép.
-
Khó xác định giá trị tài sản trong trường hợp tranh chấp hoặc định giá tài sản.
Cập nhật các quy định mới liên quan đến tài sản gắn liền với đất
1. Luật Đất đai 2024 (có hiệu lực từ 2025)
Một số điểm nổi bật:
-
Bổ sung quy định rõ ràng hơn về tài sản là hệ thống năng lượng tái tạo gắn trên đất.
-
Tăng cường trách nhiệm kiểm tra thực địa khi cấp sổ đỏ.
-
Siết chặt điều kiện cấp giấy chứng nhận cho tài sản xây dựng không có giấy phép.
2. Thông tư 09/2021/TT-BTNMT
Hướng dẫn ghi nhận tài sản gắn liền với đất trong giấy chứng nhận. Ví dụ:
-
Nếu nhà xây sai phép hoặc không phép, phần xây sai sẽ không được ghi nhận.
-
Nếu chỉ là cải tạo tạm thời, không đủ điều kiện chứng nhận tài sản.
Câu hỏi thường gặp
Tài sản gắn liền với đất có được thế chấp riêng không?
Có, nếu đã được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu riêng (thường áp dụng với căn hộ, nhà xây trên đất thuê trả tiền hàng năm).
Tôi mua đất có nhà ở, nhưng sổ đỏ chỉ ghi đất. Có vấn đề gì không?
Có thể là căn nhà chưa được chứng nhận quyền sở hữu. Bạn cần yêu cầu bên bán cung cấp hồ sơ hoàn công hoặc nộp bổ sung để cập nhật vào sổ đỏ.
Mua đất trống sau đó xây nhà, nhà có được coi là tài sản gắn liền với đất không?
Có, nhưng bạn cần xin giấy phép xây dựng và làm hồ sơ hoàn công để được công nhận.
Kết luận
Hiểu đúng về tài sản gắn liền với đất là gì là điều vô cùng quan trọng khi đầu tư hay giao dịch bất động sản. Việc phân biệt rõ loại tài sản, điều kiện pháp lý và cách thức đăng ký sẽ giúp bạn bảo vệ tài sản hợp pháp, đồng thời tối ưu giá trị bất động sản sở hữu.
Để hiểu rõ hơn các kiến thức pháp lý liên quan đến nhà đất, bạn có thể tìm đọc thêm tại chuyên mục kiến thức cơ bản về bất động sản của Bất Động Sản 4U – nền tảng cập nhật thông tin chính xác và dễ hiểu nhất hiện nay.